Przepisy prawa podatkowego określają zwolnienia, odliczenia, obniżki albo zmniejszenia, których zastosowanie daje efekt obniżenia podstawy opodatkowania lub wysokości podatku. W jakich warunkach?

Ulgi podatkowe

Ulgi podatkowe znajdują zastosowanie przy podatku dochodowym od osób fizycznych. Istnieje kilka rodzajów ulg:
  • o charakterze rodzinnym - związane z rehabilitacją inwalidów w rodzinie;
  • o charakterze stymulacyjnym - darowizny na cele powszechnie użyteczne;
  • o charakterze zabiegu technicznego - zwrot nienależnie pobranych rent, przez co zapobiega się opodatkowaniu nieistniejącego przychodu, biorące pod uwagę poniesione przez podatnika wydatki związane z uzyskaniem dochodu;
  • ulgi z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne - stanowiące zwrot wydatków związanych z życiem podatnika;
  • ulgi z tytułu rehabilitacji podatnika będącego osobą niepełnosprawną
  • ulgi związane z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych.
Kryterium podmiotowo-przedmiotowego dzieli ulgi podatkowe na dwie grupy:
  • ulgi przysługujące podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą - ustawodawca wskazał tu m.in.:
    • ulgę polegająca na zastosowaniu mniejszych stawek podatkowych;
    • ulgę polegająca na odliczeniu od uzyskanego przychodu (np. składki na ubezpieczenia społeczne);
    • ulgę polegająca na odliczeniu od podatku;
  • ulgi przysługujące podmiotom nieprowadzącym działalności gospodarczej, kategorie ulg są tu takie same jak w sytuacji prowadzenia własnej firmy.

Odliczanie od dochodu

Od dochodu można odliczyć: 
  • faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego płatnikowi, na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych;
  • wydatki na cele rehabilitacyjne i wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną czy podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. Popularnym odliczeniem jest ulga na kupno lekarstw, których stosowanie zalecił lekarz specjalista. Odliczenie dotyczy tylko rachunków ponad kwotę 100 zł na miesiąc;
  • wydatki ponoszone przez podatnika z tytułu użytkowania internetu w lokalu będącym miejscem zamieszkania podatnika w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym sumy 760 zł. Aby skorzystać z tej ulgi, trzeba mieć faktury VAT od dostawcy usług internetowych wystawione na swoje nazwisko;
  • składki na ubezpieczenia społeczne;
  • darowizny przekazane na cele (nie więcej niż 6% dochodu), także krew.

Odliczanie od podatku

Od obliczonego już podatku można odliczyć:
- kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne;
- wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego działającej na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego do wysokości 1% kwoty obliczonej;
- za miniony i bieżący rok, na każde dziecko możemy odpisać od podatku 1112,04 zł.
 
Przy dwójce dzieci limit zwiększa się do 2224,08 zł. Przy trójce do 3336,12 zł. Ulga przysługuje na wszystkie dzieci poniżej 18. roku życia, na młodzież uczącą się do 25. roku życia, ale tylko jeżeli płaca młodego człowieka nie przewyższają 3091 zł, i na dzieci bez względu na wiek, które otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny czy rentę socjalną. Limit ulgi ustalany jest proporcjonalnie do liczby miesięcy, przez które podatnik wychowywał dziecko. Za każdy miesiąc opieki przysługuje mu 1/12 ulgi.
 
Zryczałtowany podatek (w wysokości mniejszej od stawek podstawowych) pobiera się m.in. od:
- wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, w wysokości 10% wygranej lub nagrody;
- od świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy, z zastrzeżeniem - w wysokości 10% należności.
 
Za obecny rok będziemy rozliczać się według progresywnej skali podatkowej. Osoby zarabiające mniej niż 85 528 zł zapłacą 18 proc. podatek pomniejszony o kwotę 556,02 zł. Ci, którzy zarabiają powyżej 85 528 zł, czyli więcej niż 7083 zł miesięcznie, zapłacą 14 839,02 zł podatku plus 32 proc. nadwyżki ponad 85 528 zł. Zarobki, od których nie trzeba płacić podatku, to 3091 zł rocznie. Skala podatkowa w 2010 jest identyczna jak w minionym roku. W 2010 roku Ministerstwo Finansów chce umożliwić składanie kolejnych zeznań podatkowych drogą elektroniczną, bez konieczności stosowania tzw. e-podpisu. Za pomocą systemu e-Deklaracje będzie można przekazać skarbówce zeznania PIT-36, PIT-36L, PIT-38 i PIT-39.