Dobra osobiste - definicja

Art. 23 Kodeksu cywilnego definiuje dobra osobiste człowieka jako zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Dobra osobiste podlegają ochronie prawa cywilnego bez względu na ochronę przewidzianą w innych przepisach. Orzecznictwo sądów podkreśla również inny rodzaj dóbr osobistych a mianowicie poczucie przynależności do danej płci , prawo do swobody wypowiedzi, wyboru rozmówcy i tajemnicy rozmowy czy też więź emocjonalna, jaka może łączyć kogoś z herbem stanowiącym własność jego rodziny.

Naruszenie dóbr osobistych

W momencie gdy dobro osobiste zostaje zagrożone przez czyjeś działanie, istnieje możliwość żądania jego zaniechania (chyba że nie jest ono bezprawne). Zaś w sytuacji gdy dochodzi do naruszenia dóbr osobistych przedsiębiorcy, może on żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia usunęła jego skutki oraz złożyła oświadczenie. Oprócz tego przedsiębiorca może żądać zadośćuczynienia finansowego lub wpłaty środków pieniężnych na cel społeczny. Natomiast w sytuacji gdy podczas naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany ma prawo żądać naprawienia jej na zasadach ogólnych.

Dobra osobiste w świetle przepisów Kodeksu karnego

Istnieje również możliwość dochodzenia ochrony dóbr osobistych wspomagając się przepisami Kodeksu karnego. Ktokolwiek namawia inną osobę lub grupę osób do postępowania, które może poniżyć kogoś w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega karze grzywny lub karze ograniczenia wolności. Omawiane przestępstwo ma miejsce, gdy sprawca dopuszcza się czynu za pomocą środków masowej komunikacji jak telewizja czy prasa. Sprawcę można skutecznie pociągnąć do odpowiedzialności karnej, jeżeli zakomunikował on przynajmniej jednej osobie, bądź w obecności przynajmniej jednej osoby, o działaniu lub właściwościach innej osoby, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Do dokonania przestępstwa tego typu nie jest wymagany skutek w postaci rzeczywistego poniżenia bądź utraty zaufania dla pokrzywdzonego (postanowienie SN – Izba Karna z 14 października 2010 r., sygn. akt II KK 105/2010). Zobacz też:
świadczenia socjalne Rozwiązanie umowy o pracę na czas określony Przelicznik brutto na netto