Rozliczanie transakcji pomiędzy stronami nie zawsze musi odbywać się za pośrednictwem gotówki. W niektórych przypadkach można zastosować wymianę barterową. Umowa barteru jest rodzajem transakcji bezgotówkowej. Polega na wymianie towaru na towar, usługi za usługę, usługi za towar, czy też towaru za usługę. Jednak wymieniane przedmioty i usługi powinny posiadać możliwie jednakową wartość.
Umowa barteru należy do tzw. umów nienazwanych. Bowiem nie jest ona zdefiniowana żadną prawną definicją umowy. Natomiast wykazuje ona najwięcej podobieństw do umowy zamiany. Obie te umowy łączy to, że przenoszą własność na nabywcę.
Konsekwencją tego, że umowa barteru nie jest uregulowana przepisami czyni ją bardzo elastyczną. W związku z czym nie musi ona posiadać formy pisemnej, wystarczą ustne ustalenia. Natomiast dla formalności oraz pewności właściwego jej zawarcia warto sporządzić ją w formie pisemnej. To co będzie zawierać umowa barteru zależy przede wszystkim od stron zawierających umowę. Jednak wskazane jest, by umowa barteru zawierała poniższe elementy.
Po pierwsze - data i miejsce zawarcia
W każdej umowie warto podać datę i miejsce jej sporządzenia. Najlepiej dane te umieścić w górnym prawym rogu egzemplarza umowy. Data jest istotnym elementem umowy. Dzięki niej wiemy kiedy umowa została podpisana. Ułatwia to także obliczanie terminów określonych w umowie.
Po drugie - określenie stron umowy
W umowie barteru, sporządzonej w formie pisemnej warto także dokładnie wskazać strony zawierające umowę. W sytuacji, gdy w transakcji uczestniczą osoby upoważnione należy podać również ich dane oraz podst
Po trzecie - przedmiot transakcji
Każda umowa ma inny przedmiot. Dlatego w umowie barteru wskazane jest, by określić ilość, jakość i wartość jeśli przedmiotem umowy są towary. Natomiast, gdy przedmiotem umowy są usługi należy dokonać dokładnego ich opisu. Dokonanie charakterystyki towaru czy też usługi, które stanowią przedmiot umowy jest bardzo ważnym elementem umowy barteru. Opis ten może mieć formę załącznika.
Po czwarte - terminy i warunki dostaw
W celu wypełnienia obowiązków rozliczeniowych konieczne jest określenie w umowie barteru terminów dostaw towaru lub świadczenia usług, co umożliwi kontrolę wykonania transakcji w określonym terminie. Istotne są również warunki, charakteryzujące wykonanie dostaw, np. warunki dotyczące sposobu wykonania usługi.
Po piąte - załączniki
Jeśli jakieś kwestie dotyczące umowy barteru regulowane są przez odrębne dokumenty, wówczas należy dołączyć je do umowy w formie załączników.
Dodatkowe elementy, które może zawierać umowa barteru
Umowa barteru może także posiadać dodatkowe elementy. Zaliczyć do nich można:
- uprawnienia stron - to dodatkowe uregulowanie, które dają możliwość, np. odstąpienia od wykonania usługi w określonych przypadkach;
- konsekwencje wynikające z sytuacji, gdy któraś ze stron nie wywiąże się z umowy;
- załączenie słowniczka - w przypadku, gdy określenia zawarte w umowie barteru mogą być niejasne lub zrozumiane dwuznacznie.
Umowa barteru nie należy do najpopularniejszych rodzajów umów występujących w obrocie gospodarczym. Jednak zawierając ją warto sporządzić ją w taki sposób, by nie budziła zastrzeżeń urzędu skarbowego.
