Wybierając się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, trzeba zapoznać się ze strukturą organizacyjną tej instytucji. To znacznie ułatwi proces rozpatrywania danej sprawy. ZUS jest państwową jednostką organizacyjną, posiadającą osobowość prawną zajmującą się gromadzeniem składek na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne obywateli oraz wypłatą świadczeń (na przykład emerytur, rent, zasiłków chorobowych albo macierzyńskich) w kwotach i na zasadach ustalonych w przepisach prawa. Struktura terenowa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych opiera się na 43 oddziałach, nadzorujących pracę 217 inspektoratów i 64 biur terenowych. Oznacza to, że w prawie każdym powiecie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych posiada swoje jednostki. Oddziałem odpowiednim do uiszczania należnych składek ubezpieczeniowych jest placówka terytorialnie przyporządkowana miejscu zamieszkania płatnika lub , jeżeli płatnik pracuje, siedzibie firmy. Każdy oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Polsce składa się z podległych mu inspektoratów i biur terenowych. Natomiast, indywidualna obsługa klientów w jednostkach terenowych ZUS odbywa się na poszczególnych stanowiskach, t.j.: - Emerytury i renty
- Przyjmowanie odwołań od decyzji wydawanych przez pion emerytalno-rentowy
- Wydanie sporządzonych kserokopii dokumentów, o zwrot których ubiegają się zainteresowani
- Obsługa wniosków świadczeniobiorców o wydanie zaświadczeń
- Przyjmowanie dokumentów/wniosków w sprawach dotyczących ustalenia prawa do świadczeń realizowanych przez wydziały emerytalno - rentowe (w tym również wypłaty niezrealizowanych świadczeń, odszkodowań jednorazowych i zasiłku pogrzebowego). Zalecane jest wyodrębnienie stanowisk dla przyjmowania pierwszorazowych wniosków
- Przyjmowanie i obsługa reklamacji związanych z wypłatą świadczeń realizowanych przez wydziały emerytalno-rentowe
- Udzielanie pomocy i informacji o miejscach przechowywania dokumentacji zlikwidowanych zakładów pracy
- Udzielanie informacji o warunkach przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania świadczeń przysługujących z ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, wypadkowego i świadczeń zaopatrzeniowych oraz innych zleconych do wypłaty Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych: (emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy, w tym renta szkoleniowa, renta rodzinna, dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej, zasiłek pogrzebowy, renta z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, w tym renta szkoleniowa, jednorazowe odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu, renta socjalna, zasiłki i świadczenia przedemerytalne, zasiłki rodzinne i zasiłki pielęgnacyjne, renty inwalidów wojennych i wojskowych, żołnierzy, górników i kombatantów, dodatki: kombatancki, za tajne nauczanie, świadczenie w wysokości dodatku kombatanckiego, ryczałty energetyczne, świadczenia pieniężne dla byłych żołnierzy, górników, świadczenia pieniężne dla osób deportowanych, dodatek kompensacyjny, deputaty węglowe, kolejowe i górnicze, zniżki od opłacanych składek na obowiązkowe ubezpieczenie OC i dobrowolne ubezpieczenie AC)
- Udzielanie pomocy w sprawach dotyczących kompletowania dokumentów niezbędnych do załatwienia wniosków w sprawach realizowanych przez wydziały emerytalno - rentowe
- Przyjmowanie wniosków o przyznanie świadczeń w drodze wyjątku
- Udzielanie instruktażu i pomocy w wypełnianiu druków i formularzy
- Przyjmowanie dokumentów w sprawach dotyczących zmiany danych identyfikacyjnych np. nazwiska, adresu oraz zmiany konta bankowego lub Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia
- Przyjmowanie dokumentów w sprawach dotyczących zmiany wysokości przyznanych już świadczeń oraz dodatków i zasiłków, zgłoszenia członka rodziny świadczeniobiorcy do ubezpieczenia zdrowotnego lub wyrejestrowania z tego ubezpieczenia
- Przyjmowanie dokumentów związanych z realizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz udzielanie wyjaśnień w sprawach wynikających z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
- Przyjmowanie wniosków i wydawanie, opracowanych przez komórki merytoryczne, zaświadczeń o okresach pobierania świadczeń krótkoterminowych
- Informowanie o zasadach przyznawania i wypłaty świadczeń rodzinnych oraz o podmiotach właściwych do ich realizacji
- Informowanie o zasadach kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz kontroli orzekania o czasowej niezdolności do pracy
- Udzielanie informacji o warunkach przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania świadczeń krótkoterminowych
- Przyjmowanie wniosków i wydawanie legitymacji ubezpieczeniowych pracownikom oraz członkom ich rodzin, zatrudnionych w zakładach pracy nie posiadających uprawnień do wypłaty świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego
- Informowanie o zasadach wypłaty zasiłku pogrzebowego z ubezpieczenia rentowego po ubezpieczonych, członkach ich rodzin i osobach pobierających zasiłki z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia oraz przyjmowanie wniosków w sprawie przyznania i wypłaty zasiłku
- Przyjmowanie dokumentów w sprawie ustalenia uprawnień do świadczeń pieniężnych z tytułu ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego oraz świadczeń rodzinnych
- Udzielanie informacji w zakresie: - warunków uzyskania przez lekarzy uprawnień do wydawania zaświadczeń lekarskich- wypełniania, przechowywania i terminów dostarczania oryginałów zaświadczeń lekarskich do ZUS
- Przyjmowanie i rejestracja wniosków o wydanie upoważnień do wystawiania zaświadczeń lekarskich Wydawanie zarejestrowanych bloczków ZUS ZLA Przyjmowanie i rejestracja oryginałów wydanych przez lekarzy zaświadczeń lekarskich
- Obsługa płatników zgłaszających się po otrzymaniu zawiadomień o nieprawidłowościach w dokumentach ubezpieczeniowych i płatniczych
- Udzielanie informacji o zasadach obsługi programu 'PŁATNIK'
- Przyjmowanie i weryfikacja dokumentów ubezpieczeniowych
- Obsługa zapytań w zakresie zapisów na koncie płatnika i prawidłowości przetworzenia dokumentów w systemie KSI ZUS
- Inne działania naprawcze (np. korygowanie danych, identyfikacja dokumentów), w przypadkach, gdy są możliwe do wykonania 'od ręki'
- Przyjmowanie wniosków o wyrażenie zgody na opłacanie składek po terminie na dobrowolne ubezpieczenia społeczne
- Przyjmowanie wniosków w sprawie zwolnienia z obowiązku przekazywania dokumentów ubezpieczeniowych poprzez teletransmisję danych
- Sprawdzanie w KSI poprawności danych ubezpieczonego
- Analiza danych i dokumentów oraz udzielanie odpowiedzi, w przypadkach, gdy jest to możliwe do wykonania 'od ręki'
- Przyjmowanie wniosków, udzielanie informacji w zakresie składek oraz innych danych zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego
- Korygowanie nieprawidłowości w danych adresowych podczas wizyty klienta
- Przyjmowanie wniosków i wydawanie legitymacji ubezpieczeniowych sporządzonych przez komórki merytoryczne
- Udzielanie ogólnych informacji o: - zasadach podlegania ubezpieczeniom oraz finansowania, rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych- zasady wypełniania i korygowania dokumentów zgłoszeniowych, rozliczeniowych i płatniczych - zasadach przekazywania dokumentów w formie papierowej i elektronicznej
- Przyjmowanie oraz obsługa zapytań i reklamacji ubezpieczonych dotyczących stanu konta ubezpieczonego
- Przyjmowania dokumentów ubezpieczeniowych na nośnikach elektronicznych
- Przyjmowanie wniosków o udzielenie ulg w spłacie należności
- Przyjmowanie wniosków i wydawanie przygotowanych przez komórki merytoryczne zaświadczeń o niezaleganiu w opłacaniu składek
- Udzielanie instruktażu i pomocy w wypełnianiu formularzy
- Obsługa dokumentów zgłoszeniowych płatnika składek (objęcie szczególną opieką płatników rozpoczynających działalność gospodarczą w związku z identyfikacją ich w systemie KSI oraz zakładaniem konta)
- Udzielanie informacji o miejscach przechowywania dokumentacji zlikwidowanych zakładów pracy
- Kierowanie klientów na stanowiska właściwe dla załatwienia sprawy
- Dystrybucja poradników, broszur i ulotek informacyjnych
- Informowanie o jednostkach ZUS, które zostały wyznaczone do realizacji umów międzynarodowych
- Wydawanie druków i formularzy
- Udzielanie informacji klientom zamieszkałym za granicą oraz klientom posiadającym przebyte za granicą okresy pracy/ubezpieczenia, w tym także w krajach członkowskich UE/EOG - w zakresie kompletowania wniosku o kapitał początkowy i ustalanie kapitału początkowego
- Przyjmowanie wniosków o ustalenie / ponowne ustalenie kapitału początkowego
- Udzielanie instruktażu i pomocy przy wypełnianiu formularzy (ZUS Kp-1 i ZUS Rp-6, a pracodawcom - także w sprawie wystawiania zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu: ZUS Rp-7)
- Informowanie o jednostce organizacyjnej Zakładu właściwej miejscowo lub rzeczowo, do ustalenia kapitału początkowego
- Udzielanie informacji dotyczących zasad obliczania emerytury na nowych zasadach osobom urodzonym po 31.12.1948r., w tym z uwzględnieniem okresów zatrudnienia za granicą, np. w krajach UE/EOG
- Udzielanie informacji i pomocy w zakresie kompletowania wniosków o ustalenie kapitału początkowego ubezpieczonych oraz trybu składania wniosków ubezpieczonych
- Udzielanie informacji o brakujących środkach dowodowych niezbędnych do ustalenia kapitału początkowego
- Udzielanie osobom, którym organ rentowy wydał decyzję w sprawie kapitału początkowego, informacji o wysokości kapitału początkowego, uwzględnionych okresach składkowych i nieskładkowych, podstawie wymiaru
- Udzielanie informacji w poszukiwaniu dokumentów kadrowych i płacowych zlikwidowanych firm i o miejscach przechowywania dokumentacji zlikwidowanych firm
- Przyjmowanie wszelkiej korespondencji i dokumentów w sprawie kapitału początkowego
- Potwierdzanie przyjęcia dokumentów o ustalenie kapitału początkowego